خودروسازان فرانسوی در ایران میمانند؟
شرکتهای خودروساز فرانسوی حاضر در ایران در شرایطی اعلام کردند تابع مقررات اتحادیه اروپا برای تداوم همکاری با خودروسازان ایرانی هستند که پنجشنبه گذشته رئیسجمهور این کشور اظهار کرد اتحادیه اروپا فعالیت شرکتهای خارجی در ایران را با وجود بازگشت تحریمها تضمین خواهد کرد. به این ترتیب بهنظر میرسد که بهرغم نقض برجام ازسوی ایالاتمتحده آمریکا خودروسازان فرانسوی در ایران مانده و به همکاری با صنعت خودروی ایران ادامه دهند.
اما با در نظر گرفتن وجه خوشبینانه در این مورد وجه دیگری نیز وجود دارد و آن بازمیگردد به نگرانی از تنبیهات مستقیم ایالاتمتحده آمریکا علیه شرکتهای مذکور. طبق مطالعهای که مرکز تحقیقاتی بیزینسمانیتور انگلستان چندی پیش منتشر نیز به آن پرداخت، صنعت خودروی ایران یکی از عمدهترین برندگان برجام بود و در سال ۲۰۱۵ میلیونها دلار سرمایه خارجی به این بخش سرازیر شد. بسیاری از شرکتها و بهخصوص خودروسازان اروپایی از قطع همکاری با ایران متحمل زیان هنگفتی خواهند شد. شرکتهای رنو و پژو-سیتروئن در هفته گذشته و پس از اعلام تصمیم ترامپ شاهد افت ارزش سهام خود بودند. پژو-سیتروئن در سال اخیر مناسبات خود را با ایران گسترش داده و فروش محصولاتش نیز در ایران رشد قابلتوجهی داشته است. این شرکت خواستار موضعگیری یکپارچه اروپا درخصوص تحریمهای جدید ترامپ شده است، اما اشارهای نکرده است که چه تصمیمی در این خصوص میتواند منافع خودروساز فرانسوی و شریک ایرانیاش را تامین کند. پژو بررسی تاثیر اقدام آمریکا و نتیجه احتمالی اعمال تحریمها را آغاز کرده است.
بدین ترتیب با توجه به گزارش مرکز تحقیقاتی بیزینسمانیتور بهرغم اینکه شرکتی همچون پژو بازاری در ایالاتمتحده آمریکا ندارد و همچنین رئیسجمهور این کشور نیز قول تضمین سرمایههای شرکتهای خارجی حاضر در ایران را از سوی اتحادیه اروپا داده باز هم این شرکت مشغول بررسی جوانب حضور خود در صنعت خودروی ایران است. اما رنو شرایط متفاوتتری نسبت به شرکت هموطن خود دارد. این شرکت که برنامهریزی بلندمدتی برای حضور در ایران بعد از لغو تحریمها داشت، هماکنون در شرایط سختی قرار گرفته است. رنو بعد از تحریمهای برنامه هستهای ایران برخلاف پژو در ایران ماند و کم و بیش به تولید محصولات خود در ایران ادامه داد. حال آنکه نقض برجام از سوی ایالاتمتحده آمریکا در شرایطی اجرا میشود که این شرکت هنوز در پیچ خرید شرکت بنرو برای تولید محصولات خود است. در این زمینه برخی اخبار حکایت از آن دارد که با توجه به نقض برجام و همزمانی آن با خرید شرکت بنرو از سوی رنو، بسیاری از نگاهها به عملکرد رنو است چراکه عدمانتقال وجه برای خرید بنرو به معنی قبول شرایط تحریم از سوی این شرکت و همچنین پاپس کشیدن از قرارداد حضور در ایران است. در حال حاضر آنچه مانع از تداوم حضور رنو در ایران میشود شریک ژاپنیاش نیسان است که حضور گستردهای نیز در بازار آمریکا دارد؛ بهطوریکه موتور اغلب خودروهای نیسان در فرانسه تولید میشود، به این ترتیب اعمال تحریم آمریکا علیه رنو میتواند خسارت قابلتوجهی به این خودروساز وارد کند. حال آنکه پژو در سال ۱۹۹۱ رسما از بازار آمریکا خارج شد، اما اخیرا اعلام کرده است قصد دارد کسبوکار خود را در این کشور از سر بگیرد. به این ترتیب آنچه مشخص است با توجه به تضمینهای اتحادیه اروپا برای ماندن این شرکتها در ایران اما باز هم نگرانیهایی برای تداوم حضور وجود دارد؛ اما واکنش شرکتها به نقض برجام از سوی ایالاتمتحده آمریکا چه بود؟ در این زمینه «ایسنا» تاکید کرده که مسوولان ارشد پژو در واکنش به خروج آمریکا از برجام اعلام کرده بودند که درباره فعالیت در ایران در انتظار مواضع مستقل اروپا در این رابطه هستند.
سیتروئن نیز از حدود یک سال پیش اجرای قرارداد مشارکت با گروه خودروسازی سایپا را آغاز کرده و خودروی سیتروئن C۳ بهعنوان اولین محصول آن نیز بهزودی وارد بازار خواهد شد. مدیر بازاریابی این شرکت در ایران نیز تاکید کرده که در انتظار مواضع مستقل اروپا است.رنو اگرچه پس از اجرایی شدن برجام روابط خود را با شرکای ایرانی توسعه داد، اما بهدنبال سرمایهگذاری و تولید مستقل محصولات خود در ایران نیز هست. این شرکت هنوز واکنشی به نقض برجام نداشته و مواضع خود را در این زمینه اعلام نکرده است. از دیگر شرکتهایی که بعد از توافق هستهای و لغو تحریمها در ایران اعلام حضور کردند، هیوندایی بود که در دو سال گذشته وارد شراکت با شرکت کرمان موتور شده و محصولاتی همچون النترا بهصورت داخلیسازی شده در ایران مونتاژ میشود.اگرچه این خودروساز کرهای اخیرا اظهار نظر رسمی در رابطه با برنامههای خود برای ادامه حضور در ایران نداشته است، اما مواضع اتحادیه اروپا و همچنین اخبار غیررسمی نشان میدهد که این خودروساز کرهای نیز برنامههای جدی برای ادامه حضور و گسترش فعالیتهای خود در ایران دارد که از جمله آن عرضه توسان داخلیسازی شده تا پایان سالجاری است.